Apa Sebenarnya Hibah Takaful di Malaysia?

Kata Kunci

1. Definisi / Konsep Takaful dan Hibah.
2. Perbezaan antara Hibah dan Wasiat.
3. Keperluan dan Syarat dalam Kontrak Hibah.
4. Jenis-Jenis Hibah.
5. Faedah / Kepentingan Hibah Takaful.

Pada masa kini, kita sering mendengar ramai pencari nafkah telah meninggal dunia dan meninggalkan isteri dan keluarga tanpa sebarang wang atau harta. Dan kita juga tahu secara umum, apabila suami kita meninggal dunia, semua hartanya, KWSP, stok, bank akaun, perniagaan, dan lain, akan dibekukan di bawah Akta Probet dan Pentadbiran 1959 (Semakan 1972) kerana tujuannya adalah untuk membantu proses undang-undang bebas dijalankan, seperti untuk menyelesaikan semua hutang belum terima si mati, jika ada, dan proses pembahagian harta pusaka.

Jadi, sebab itulah perkataan HIBAH TAKAFUL agak terkenal di Malaysia dan ramai antara kita yang tidak tahu mula selidik dengan lebih lagi dan mendapatkan hibah takaful ini. Sekiranya apa-apa berlaku kepada mereka di kemudian hari, ada sesuatu yang mereka tinggalkan untuk isteri dan keluarga.

Definisi / Konsep Takaful dan Hibah

Takaful boleh ditakrifkan apabila ahli menyumbang wang ke dalam sistem kumpulan (pool system) untuk menjamin satu sama lain terhadap kerugian atau kerosakan dan ia berdasarkan Pematuhan Syariah, atau undang-undang agama Islam. Kebiasaannya, kita mendengar perkataan “takaful” ini apabila kita ingin mengambil insurans kerana ia adalah polisi yang patuh syariah dan berbeza sedikit daripada insurans konvensional.

Bukan itu sahaja, apabila kita bercakap mengenai takaful, ia bukan sekadar Pematuhan Syariah tetapi ia juga bebas daripada tiga elemen ini, seperti riba (faedah), al-maisir (perjudian), dan prinsip al-gharar(ketidakpastian), yang dilarang dalam Islam.

Manakala, Hibah pula ialah pemberian hak milik harta daripada satu pihak kepada pihak yang lain tanpa sebarang balasan (iwad) yang berlaku semasa hayat pemberi hibah, dibuat secara sukarela, bukan bertujuan untuk mengagungkan sesiapa dan diberikan dengan membaca ijab dan qabul atau apa-apa ungkapan tersebut.

Untuk memudahkan anda faham, hibah boleh dianggap sebagai “hadiah” yang boleh berupa harta alih atau harta tak alih yang berlaku semasa hayat peneroka. Katakan jika seseorang mengambil hibah semasa dia hidup, jika sesuatu berlaku pada individu tersebut di masa hadapan, keluarga dia akan menerima 100% hibah tanpa sebarang potongan oleh Takaful. Hibah juga boleh diberikan kepada sesiapa sahaja yang diingini oleh pemberi, sama ada waris atau tidak, tanpa mengira bangsa dan agama. Dengan adanya hibah tersebut, keluarga si mati boleh meneruskan kehidupan dengan menggunakan wang sementara menunggu proses pembahagian harta.

Perbezaan antara Hibah dan Wasiat

Hibah seperti yang kita tahu merupakan pemberian yang membolehkan pemberi mengagihkan lebih banyak harta mereka kepada sesiapa sahaja termasuk ahli keluarga dan bukan ahli keluarga tanpa mengira agama. Tambahan pula, walaupun Hibah menjuruskan ke arah Islam, ia boleh dicalonkan kepada bukan Islam asalkan orang itu boleh mewarisi harta itu secara wasiat sebagai orang dewasa (mukallaf) atau kanak-kanak. Tetapi, terpulang kepada si pemberi, bukan seperti kehendak, dari segi aset atau jumlah yang anda ingin di hibahkan.

Hibah lain dengan Wasiat. Wasiat hanya boleh diberikan kepada bukan waris, dan aset yang ditinggalkan kepada penerima tidak boleh melebihi satu pertiga daripada jumlah keseluruhan harta yang ditinggalkan. Berbeza dengan hibah, harta yang diwasiatkan tidak terhad.

Kami telah menyediakan jadual berikut untuk anda fahami dengan lebih jelas:

Keperluan dan Syarat dalam Kontrak Hibah

Untuk memenuhi kontrak hibah, empat syarat dibawah perlu dipenuhi:

• Pemberi Hibah (Al-Wahib)

Pemberi hibah mestilah seorang dewasa yang mempunyai kewarasan dari segi fikiran, telah mencapai kematangan (dewasa), dan seorang yang berakal (rusyd) yang mampu menguruskan harta. Bukan itu sahaja, malah pemberi juga mestilah pemilik sah aset yang akan diberikan sebagai hibah.

• Penerima Hibah (Al-Mawhub Lahu)

Penerima hibah ialah orang yang dilantik oleh penguasa untuk mendapatkan hibah. Penerima boleh sama ada Islam atau bukan Islam, dengan keupayaan untuk memiliki harta dewasa (mukallaf) atau harta kecil (bukan mukallaf). Jika benefisiari bukan mukallaf atau kurang upaya, wakil yang dikenali sebagai “Wali Mal,” atau pemegang amanah, boleh dilantik untuk menerima aset bagi pihaknya, dan pemilikan harta itu mesti diberikan kepada benefisiari.

• Harta Yang Dihibahkan (Al-Mawhub)

Aset yang diberikan sebagai hibah mestilah halal dan bernilai, mengikut Undang-undang Syariah. Tambahan pula, apabila aset dipindahkan kepada benefisiari, pemberi mesti mengekalkan pemilikan aktif ke atasnya.

• Lafaz Ijab dan Kabul (Sighah)

Untuk memastikan agar tawaran dan penerimaan hibah itu sah, terdapat lafaz atau perbuatan yang perlu dilakukan sama ada melalui perjanjian lisan, perjanjian bukan lisan, atau tindakan kelakuan tertentu.

Jenis-Jenis Hibah

Dalam Hibah, terdapat dua jenis kategori iaitu:

1. Hibah Mutlak

Hibah mutlak, juga dikenali sebagai Tugasan Mutlak, diberikan sebagai hadiah (percuma) apabila pemberi masih hidup. Dalam hibah mutlak ini, terdapat beberapa kelemahan, seperti kos yang lebih tinggi, pemberi kehilangan pemilikan aset berkuat kuasa serta-merta, dan aset tersebut akan menjadi harta pusaka sekiranya waris atau penerima meninggal dunia.

2. Jenis Hibah Bersyarat

Hibah bersyarat boleh ditakrifkan sebagai syarat tertentu yang dikaitkan dengan hubungan Hibah (akad) untuk pemindahan aset berlaku.

Terdapat dua syarat utama untuk ini:

• Umra

Umra adalah pemberian yang bersifat sementara apabila aset pemilikan adalah tetap atau terhad dan berdasarkan kematian sama ada pemberi atau penerima.

• Ruqba

Ruqba adalah pemindahan hak milik antara satu sama lain, di mana jika pemberi atau penerima salah satu meninggal dunia, harta itu mestilah dimiliki oleh orang lain yang masih hidup.

Faedah / Kepentingan Takaful Hibah

Terdapat banyak kelebihan untuk memohon hibah. Di bawah salah satu daripadanya.

1. Ia boleh menjadi sebagai pengganti pendapatan anda

Kehilangan seseorang dalam keluarga kita merupakan sesuatu perkara yang amat perit, terutamanya apabila pencari nafkah meninggal dunia tanpa diduga, dan ia boleh menjadi kehilangan yang lebih menyakitkan dan meninggalkan kesan yang besar. Kerana kehilangan ini, perbelanjaan untuk isteri, anak-anak, atau ahli keluarga mungkin terhenti.

Oleh itu, takaful hibah memainkan peranan untuk membantu dan memastikan waris anda menerima apa yang anda tinggalkan dan boleh meneruskan kehidupan mereka dengan selesa. Jumlah yang diterima waris biasanya ditentukan oleh jenis pelan takaful hibah yang dipilih oleh pemberi tersebut.

2. Ia boleh menyelesaikan hutang anda

Walaupun hibah boleh menggantikan pendapatan anda, ia juga boleh membantu waris anda dalam menyelesaikan semua hutang bagi pihak yang telah tiada. Dalam Islam, kita mesti melunaskan semua hutang dalam hidup, termasuk yang ditanggung selepas kematian. Sabda Rasulullah SAW, “segala dosa orang yang mati syahid diampuni kecuali hutang” (hadis riwayat Muslim). Seperti yang sentiasa diingatkan, apabila seseorang meninggal dunia, perkara pertama yang kita sebagai waris mesti selesaikan ialah hutang.

Oleh itu, apabila adanya hibah takaful, lebih mudah untuk waris anda menggunakan wang yang ditinggalkan itu untuk membayar semua hutang anda dan pada masa yang sama ia boleh meringankan sedikit bebanan mereka.

3. Penerima mutlak & proses tanpa kerumitan

Untuk membezakan antara wasiat dan hibah takaful, hibah takaful ialah pemberian seseorang yang tidak boleh dipertikaikan kepada waris mereka, sama ada dalam bentuk tunai atau harta. Penamaan takaful dilakukan secara sukarela oleh peserta semasa peserta masih hidup dan waras.

Dari segi prosedur, takaful hibah adalah yang paling mudah dan tidak memerlukan sebarang kos tambahan. Tambahan pula, jika anda kehilangan seseorang, anda semestinya tidak mahu melalui proses yang memakan masa. Hibah takaful tidak memerlukan waris untuk mengupah peguam atau melantik pihak ketiga untuk menguruskannya.

Bukan itu sahaja, nilai hibah takaful yang diberikan kepada penerima ialah secara keseluruhan, tanpa sebarang potongan.

Nota tambahan: Tambahan pula, kerana takaful hibah diklasifikasikan sebagai aset cair, proses tuntutan dipermudahkan dan lebih pantas, di mana tuntutan diproses dalam tempoh sebulan.

4. Untuk tabung pendidikan anak

Tahukah anda Hibah takaful boleh digunakan untuk membiayai pendidikan anak? Seperti yang kita sedia maklum, kos pendidikan yang semakin meningkat setiap tahun menyukarkan sesetengah ibu bapa untuk menyumbang wang yang secukupnya untuk pendidikan anak-anak mereka. Setiap universiti di Malaysia mempunyai kadar yuran tahunan atau bulanan yang berbeza, terutamanya jika anak anda menghadiri universiti swasta, yang boleh menelan belanja puluhan ribu ringgit.

Jika anda membuat keputusan untuk memulakan hibah takaful sekarang, walaupun anda bermula dengan caruman bulanan yang paling rendah, percayalah, jika apa-apa berlaku kepada anda pada masa hadapan, anda sudah mempunyai backup atau boleh menyediakan dana yang mencukupi untuk pendidikan anak-anak anda. Anak-anak anda akan mempunyai masa depan yang lebih cerah hasil daripada apa yang anda telah lakukan untuk mereka dan mereka juga akan bersyukur kerana mempunyai ibu bapa seperti anda.

5. Tidak perlu melantik peguam

Tidak seperti wasiat, takaful hibah tidak memerlukan anda melantik peguam, menjadikan prosesnya sangat mudah. Waris anda boleh membuat tuntutan dengan mengunjungi cawangan takaful yang berdekatan dan membawa dokumen yang diperlukan. Walau bagaimanapun, perlu diingat bahawa hanya orang yang telah dicalonkan layak untuk memfailkan tuntutan.

Kesimpulan

Hibah takaful sangat penting pada masa kini kerana kita tidak dapat meramalkan bagaimana masa depan kita. Tidak mengapa jika anda bermula dengan sumbangan atau pelan yang rendah, asalkan anda tahu anda membuat keputusan yang tepat untuk bermula sekarang sebelum terlambat.

Saya faham bukan semua orang mampu membelinya, tetapi jika anda berkemampuan dari segi kewangan, anda harus pertimbangkan hibah takaful. Sekurang-kurangnya, anda tahu bahawa jika anda sudah tiada satu hari nanti, keluarga anda akan selamat dan dapat meneruskan kehidupan mereka dengan beban yang lebih ringan di bahu mereka.

Dengan firman Allah bermaksud: “Tiap-tiap yang bernyawa akan merasai mati dan hanya pada hari kiamat sahajalah disempurnakan pahala kamu. Kemudian sesiapa yang dikeluarkan dari neraka dan dimasukkan ke dalam syurga maka sesungguhnya ia telah berjaya. Dan (ingatlah bahawa) kehidupan. di dunia ini tidak lain hanyalah kesenangan bagi orang yang tertipu.” (Surah Ali Imran, 185).

Berkenaan: Insurans Konvensional vs Takaful: Apakah Mereka?